Arkusz kontrolny

Arkusz kontrolny

Arkusz Kontrolny (ang. Check Sheet) znany także jako arkusz analityczny to prosty formularz do zbierania danych w sposób uporządkowany i zgodny z ustalonymi kryteriami. Jest to narzędzie jakościowe używane w celu monitorowania i kontrolowania różnych aspektów procesu produkcyjnego lub usługowego poprzez gromadzenie danych na temat występowania określonych zdarzeń, defektów lub innych istotnych informacji.

Jak przygotować arkusz kontrolny?

Przygotowanie arkusza kontrolnego można podzielić na kilka kroków:

• Cel zbierania danych. Na początku należy jasno określić cel, czyli dlaczego będą zbierane dane.
• Kategorie danych. Następnie określa się kategorie lub parametry, które będą monitorowane. Mogą to być różne rodzaje wad produktów, ilość i typ alarmów w procesie, wersje produktów, lokalizacje zgłoszonych problemów itp.
• Projekt arkusza kontrolnego. Opracowanie arkusza kontrolnego adekwatnego do uprzednio ustalonych kategorii danych. Wygląd jest dowolny. Kaoru Ishikawa wyróżniał kilka wariantów arkusza:[1]
  • Rozkład procesu produkcyjnego (ang. Production Process Distribution Check Sheet).
  • Częstość występowania wad (ang. Defective Items Check Sheet).
  • Lokalizacja wad (ang. Defective Location Check Sheet).
  • Częstość występowania przyczyn wad (ang. Defective Cause Check Sheet).
  • Lista kontrolna (ang. Check-up Confirmation Check Sheet).
• Zbieranie danych. W trakcie procesu osoby korzystające z arkusza zaznaczają odpowiednie pola w formularzu na podstawie obserwacji lub pomiarów.
• Analiza. Po zebraniu danych wyniki są poddawane analizie, aby wyciągnąć wnioski i podjąć ewentualne działania doskonalące proces/produkt.

Przykład arkusza kontrolnego

Przykład arkusza kontrolnego w formie częstości występowania wad po procesie lakierowania:

Przykład arkusza kontrolnego w formie lokalizacji wad po procesie lutowania:

Zalety

• Prostota. Arkusz jest łatwy w użyciu i nie wymaga skomplikowanych narzędzi ani szkoleń.
• Efektywne zbieranie danych. Pomaga w efektywnym zbieraniu danych na temat procesów lub produktów, co jest kluczowe w podejmowaniu decyzji i działaniach korygujących.
• Uporządkowanie informacji. Organizuje zebrane informacje w klarowny sposób, ułatwiając analizę i prezentację wyników.
• Arkusz jest bardzo pomocny w czasie rozwiązywania problemów. Np. Metoda 8D

Wady

• Ręczna praca. Arkusz wymaga ręcznego wypełniania, co może być czasochłonne i podatne na błędy.
• Ograniczona złożoność. Nie nadaje się do zbierania bardzo złożonych danych lub analizy wielu zmiennych jednocześnie.

Podsumowanie

Arkusz kontrolny (ang. Check Sheet) to narzędzie, które pomaga w zbieraniu, analizie i kontroli danych związanych z procesami produkcyjnymi lub usługowymi. Jest to proste i skuteczne narzędzie, które może być stosowane w różnych branżach.

Wykorzystując arkusz kontrolny, inżynierowie mogą szybko wdrożyć mechanizm zbierania danych i późniejszej analizy. To narzędzie jest szczególnie pomocne w przypadku, gdy system IT w firmie nie jest na tyle rozbudowany, aby automatycznie gromadzić dane z procesów.

Arkusz kontrolny to jedno z siedmiu podstawowych narzędzi jakości. Pozostałe sześć to:

1. Diagram Ishikawy (wykres przyczynowo-skutkowy)
2. Karta kontrolna
3. Histogram
4. Wykres Pareto
5. Wykres rozrzutu (diagram korelacji)
6. Stratyfikacja danych lub Mapa procesu

Zapraszam do zapoznania się z wymienionymi narzędziami jakości.